Nói về phương pháp học tập, tôi rất tâm đắc một câu nói của Gớt (được coi là một trong rất ít nhà thông thái của Đức): “Mọi lý thuyết đều là màu xám, chỉ có cây đời mãi mãi xanh tươi”.
Học Toán khó – vì sao?
Toán học phổ thông được chia làm 2 phần: Đại số và Hình học, mỗi phần kiến thức đều có những đặc thù riêng, do đó học sinh cần linh hoạt trong phương pháp học tập mới có thể nắm được cách học tốt cả 2 phần riêng biệt của bộ môn Toán.
Phần Đại số thường học sinh yêu thích hơn do dễ làm khi thuộc công thức. Tuy nhiên, có khó khăn là các dạng bài tập rất đa dạng, biến hóa dẫn tới học sinh phải nhớ nhiều, làm nhiều dạng bài tập mới giỏi được.
Phần Hình học tuy có ít dạng bài tập hơn nhưng lại đòi hỏi học sinh phải tưởng tượng tốt phải có tư duy logic, điều đó khiến nhiều học sinh cảm thấy môn Hình không gian cực “khó nhằn” mà bỏ luôn không học.
Lý do chính khiến học sinh học kém môn Toán là lười học dẫn tới bị hổng kiến thức, không hiểu bản chất dẫn tới không hứng thú với môn học. Toán là môn khoa học có tính kế thừa, những kiến thức từ những lớp dưới sẽ làm nền tảng và bổ trợ cho những lớp cao hơn. Do đó nhiều học sinh lười học dẫn đến học yếu Toán từ cấp THCS, bị hổng kiến thức sẽ rất khó “xoay sở” khi tiếp cận với Toán cấp THPT. Toán cũng không thể học được bằng cách học gạo, học thuộc đáp án, cách giải rồi áp dụng bởi mỗi bài Toán sẽ có những cách làm chẳng hề giống nhau.
Ngoài ra, do chương trình học phổ thông hiện nay quá nặng khiến cho nhiều học sinh tư duy trung bình khó khăn trong việc theo kịp kiến thức trong sách. Một học sinh phổ thông phải nạp một khối lượng kiến thức Toán cực lớn, đa dạng và dàn trải.
Nguyên nhân nữa khiến cho học sinh học kém môn Toán là do không có hứng thú với môn học dẫn tới lười học, để khắc phục nguyên nhân này thì các thầy cô giáo, những người tạo cảm hứng cho các em học sinh, đóng vai trò rất quan trọng.
Phương pháp học Toán hiệu quả:
Học lý thuyết rất quan trọng
Nhiều bạn học sinh thường cho rằng môn Toán chỉ cần học bài tập, phần lý thuyết có thể bỏ qua, không quan tâm. Điều này hết sức sai lầm, vì có hiểu kĩ lý thuyết mới có thể hiểu được bản chất của vấn đề, từ đó mới vận dụng lý thuyết vào các bài tập cụ thể để làm bài mới hiệu quả. Trước mỗi bài học mới nên đọc lại phần lý thuyết bài cũ để nhớ lại các khái niệm và phương pháp đã học giúp hiểu được tốt hơn các vấn đề đặt ra trong bài mới.
Với môn học có khá nhiều công thức khó nhớ như môn Toán, học sinh nên viết các công thức hoặc các mẫu bài toán thường gặp trong mỗi bài học vào một quyển sổ nhỏ từ đó giúp ta dễ nhớ và hệ thống lại được các công thức và rất tiện lợi khi dung làm bài tập.
Bí kíp làm bài tập
Khi làm bài tập, nên phân chia từng dạng bài tập và phương pháp giải chi tiết cho từng dạng. Với mỗi dạng bài tập không cần thiết phải làm nhiều, chỉ cần làm từ 1 đến 2 bài để hiểu được kỹ lý thuyết và phương pháp giải. Việc kết nối bài tập với lý thuyết sẽ giúp hiểu sâu sắc thêm vấn đề, giúp ghi nhớ tốt hơn.
Để làm tốt một bài Toán cần đọc kỹ đề bài, kết nối các giả thiết trong đề bài với lý thuyết đã học, xác định những đại lượng công việc cần làm. Sau mỗi bài toán không quên kết luận để trả lời các câu hỏi của đề bài, hỏi gì trả lời nấy.
Về cách trình bày thì nên dựa vào một bài mẫu do thầy cô đã chữa hoặc trong sách để học trình bày. Với mỗi dạng bài chỉ cần làm và trình bày chuẩn 1 đến 2 bài.
Gạch ra những điều cần lưu ý
Sau mỗi một bài toán cần rút ra những điểm lưu ý cho riêng mình. Những lưu ý đó có thể là các kỹ thuật đặc biệt của bài toán hoặc là những công thức hoặc các lỗi bản thân hay mắc phải. Có thể viết thành một chú ý hoặc viết vào tờ giấy ghi nhớ dán vào bài tập hoặc dạng bài vừa làm.
Học trong SGK là chưa đủ
Kiến thức trong sách giáo khoa chỉ là những kiến thức nền tảng, cơ bản của môn học. Muốn học giỏi cần tập thói quen tự đọc sách giáo khoa và tham khảo để biết thêm về những kiến thức nâng cao, các dạng bài tập mở rộng từ đó có thể rút ra phương pháp học tập và cách thức làm bài cho riêng mình.
KINH NGHIỆM ĐI THI
Ở kỳ thi tốt nghiệp THPT, toán là môn thi bắt buộc; còn trong tuyển sinh ĐH thì toán là môn thi của 3/4 khối thi chính hiện nay (trừ khối C). Một số chú ý cho các bạn thi đại học môn Toán:
- Học kỹ từng bài: Thí sinh cần bám sát nội dung sách giáo khoa, nghĩa là phải chú trọng các phần lý thuyết cơ bản, đọc kỹ lý thuyết rồi làm bài tập đầy đủ từ dễ đến khó. Cần nắm chắc phần cơ bản, nếu chưa nắm chắc thì không nên dồn thời gian cho phần nâng cao; các bài tập không tự giải được thì sau khi nghe thầy giảng (hoặc tìm đọc tài liệu tham khảo) phải tự mình thực hiện lại lời giải một cách độc lập cho đến khi thành thạo và chủ động.
- Ôn bài từng đoạn: Sau khi làm bài tập áp dụng cho từng bài, cuối mỗi chương cần làm bài tập ôn để nhìn lại các bài toán có tính chất tổng hợp và đó cũng là dịp tập huy động kiến thức liên quan để giải một bài toán. Việc làm này rất cần thiết vì các bài toán tổng hợp thường sẽ rất gần giống với đề thi.
- Chú ý các kiến thức lớp 10 và 11: Đây là phần kiến thức nền tảng về Hình học không gian, Lượng giác và Đại số (phương trình, bất phương trình và hệ phương trình) thường có trong các đề tuyển sinh ĐH mà lớp 12 thì không dạy trực tiếp. Thực tế cho thấy rất đông thí sinh làm bài kém ở phần các câu hỏi ở nội dung này, nếu không nắm vững chương trình lớp 10 và 11 thì cần phải có kế hoạch tự ôn tập một cách đều đặn, bền bỉ từng tuần, từng tháng; không thể ôn cấp tập trong một thời gian ngắn.
- Kế hoạch học tập hợp lý: Để tiết kiệm thời gian và sức lực, đồng thời có kết quả cao nhất thì cần có một kế hoạch học tập hợp lý. Cần thu xếp học bài trong thời gian sớm nhất sau khi nghe giảng. Học ở đây có nghĩa là đọc và tìm hiểu kỹ sách giáo khoa, sau đó làm bài tập áp dụng rồi đến bài tập nâng cao. Càng để cách lâu thì càng tốn nhiều thời gian và sức lực hơn để đạt cùng một kết quả. Khi nghe giảng, có những điều chưa hiểu kỹ, nếu học sớm sẽ được khôi phục rất nhanh; để lâu sẽ mờ dần, phần không hiểu sẽ tốn rất nhiều thời gian mà chưa chắc đã nắm được bài. Điều này rất dễ thấy nhưng học sinh thường hay có thói quen đợi đến khi nào gần thi mới học, thật không hợp lý. Vì vậy cần học thật sớm, tốt nhất là ngay sau khi nghe giảng xong và học thành nhiều lần. Có thể lần đầu học qua, chỉ làm các bài tập áp dụng, lần 2 mới làm các bài tập nâng cao để soi rọi các kiến thức cơ bản mà mình chưa nắm vững, tích lũy thêm một số xảo thuật. Đối với môn toán thì không nên cố mà nhớ những điều không hiểu, vì như thế chỉ làm tốn công vô ích, mất công sức không đâu mà còn dễ thất bại vì nhớ lan man; chỉ có hiểu thật rõ thì tự động sẽ nhớ dễ dàng.
- Tránh học quá khuya: Không nên học khi đã quá mệt vì học lúc mệt sẽ không mang lại kết quả tốt mà còn rất có hại cho sức khỏe. Khi học nên tập trung cao độ để rút ngắn thời gian mà vẫn có kết quả cao, nhờ đó giữ gìn tốt sức khỏe. Cần phân chia thời gian học tập sao cho việc học thật đều đặn, bền bỉ và vừa sức. Gần đến ngày thi, các em nên giảm cường độ, chủ yếu là đọc lại để sắp xếp các kiến thức đã học, chú ý các lỗi thường vấp, xem kỹ các công thức mà mình hay quên.
Ý kiến bạn đọc